Uitslag Ledenenquête: Versnellen loopt niet storm

Ethiques. Livre IX. La monnaie, commune mesure des échanges commerciaux. Trad. Nicole Oresme. Edition de 1454-1455. Manuscrit Ms I 2 fdeg 145

Zoals we al eerder meldden beheert NDE een subsidiepot van het Misterie van OC&W om organisaties versneld te helpen voldoen aan de criteria van de Digitale Erfgoed Referentie-Architectuur. Financiële ondersteuning is er voor organisaties die willen gaan werken aan een of meer van deze onderwerpen:

  • Persistent Identifiers;
  • Koppeling met Termennetwerk;
  • Linked Open Data;
  • opname in het Datasetregister;
  • ontsluiting van beeldmateriaal middels IIIF.

In de loop van 2023 zei ook Axiell deze vijf criteria te ondersteunen. Maar tot dan toe had niemand dit allemaal binnen Axiell Collections (of Adlib) ooit werkend gezien. Eind augustus bespraken we dit met Wilbert Helmus en Sies Vonk van NDE. Want er is dan wel een mooie subsidiepot, maar wat doet het werkveld ermee?

We spraken af om een ledenenquête te houden. Voor elk van de vijf criteria hadden we telkens dezelfde drie vragen:

  • heb je interesse?
  • gebruik je het?
  • wat doe je ermee?

De oproep is eind september verstuurd aan ruim 400 personen. Begin december, na de maand van het digitaal erfgoed, hebben we diezelfde mensen nog eens een herinnering gestuurd. Het totaal aantal reacties is 16. Zestien. Erg weinig.

Waar ligt dat aan? De conclusie moet zijn dat het onderwerp onder onze leden niet of nauwelijks leeft. Daarover straks meer, nu eerst de antwoorden. Want interesse is er wel:

  • 15 van de 16 (94%) respondenten hebben interesse in Persistent Identifiers, Termennetwerk en Linked Open Data
  • 13 van de 16 (87%) heeft interesse in IIIF
  • de helft heeft interesse in opname van de collectieregistratie in het Datasetregister

Maar gebruik en actieve toepassing ligt voor de meesten veelal in een te ver verschiet.

11 van de 16 respondenten geeft aan iets te doen of te willen doen met Persistent Identifiers, 8 van de 16 passen ze actief toe.

4 van de 16 respondenten maken gebruik van Termennetwerk en 8 zien er het belang van in. Een van de respondenten antwoordt op de vraag wat doe je ermee?:

ALLES. Onze registratie toetsen aan een externe autoritaire bron, URI’s gebruiken om objecten online aan elkaar verbinden, informatie te resolven. Het is onmisbaar.

Maar er zijn ook bedenkingen:

Voor ons ligt ook nog de uitdaging om ‘collectie breed’ een connectie/koppeling te vinden (zowel qua termen als technisch). Wij beheren namelijk zowel een materiële collectie als een groene collectie. We hebben gemerkt dat het Termennetwerk nog niet helemaal hiervoor geschikt is, om collecties breed te werk te gaan.

Weet niet hoe nuttig dit voor ons is. Wij hebben waarschijnlijk veel specifieke termen.

De meeste respondenten zien dat Linked Open Data veel potentieel heeft, maar zien nog niet precies wat er mee kan. Er wordt aan gewerkt, maar:

dit is nog niet helemaal uitgekristaliseerd en we staan open voor nieuwe interpretaties (qua publiekspresentaties) hiervoor.

Hoewel er ook concreter aan wordt gewerkt:

Collectie aanbieden in RDF, URI’s resolven, aan elkaar linken, bibliotheekcollectie gelijk trekken met die van andere partij… enz enz

14 van de 16 respondenten zien op tegen het Datasetregister, of weten niet goed wat ervan te verwachten. Drie reacties:

Dit is iets waar op dit moment (nog) niet onze focus ligt en waar wij ook niet genoeg in-huis kennis/geld voor hebben. In eerste instantie willen we ons meer focussen op het verrijken van onze systemen en goede publiekstoepassingen, voordat we ons officieel willen registreren.

Datasets zijn dan beschikbaar voor onderzoekers, maar het praktische hoe en wat is niet echt heel duidelijk.

Als klein museum met alleen vrijwilligers moeten we niet alles willen.

3 van de 12 respondenten doet iets met IIIF. Het leuke van deep zoom is bekend, maar de prioriteiten liggen vooralsnog elders. Auteursrecht blijft een obstakel.

Beelden ontsluiten op onze online collectiepagina + downloads en gebruiken IIIF-manifesten mogelijk maken waar copyright het toestaat

Maar voor de meesten geldt:

geen idee, nog een beetje ‘ver van ons bed’ momenteel

Tot slot

Het meest opvallende van deze enquête is het geringe aantal reacties: zestien. Hoe komt dat?

We krijgen heel weinig afmeldingen op onze nieuwsbrief. Hoe verging het andere raadplegingen?

Rond de jaarwisseling 2017-2018 deden ruim 90 mensen mee aan een uitgebreide enquête om te polsen wat leden graag willen met of van de Adlib Gebruikersgroep. Maart 2021 kwamen er 30 reacties op een mini-enquête over ervaringen met de firma Axiell en het product Axiell Collections. Er waren toen nog maar weinig leden gemigreerd naar Collections, dus dat is niet teleurstellend weinig. Januari 2022 stemden er 41 mensen op een nieuwe naam voor de Gebruikersgroep.

De conclusie moet zijn dat het programma Versnellen, of zelfs de Digitale Erfgoed Referentie Architectuur, nog geen grote rol speelt in de dagelijkse praktijk van onze leden. Voorbeelden van toepassingen zijn er nog niet zo veel. Hier liggen kansen.

We komen hier zeker nog op terug.

Citaten in dit artikel met speciale dank aan Dominique van den Broek, Peter Maas Geesteranus, Roelof de Jong, Shannon van Muijden en Stijn Peeters.

Reacties zijn van harte welkom.

Beeld: Ethiques. Livre IX. La monnaie, commune mesure des échanges commerciaux. Trad. Nicole Oresme. Edition de 1454-1455. Manuscrit Ms I 2 fdeg 145, via Wikimedia Commons, licentie CC0 1.0/Public Domain.

Scroll naar boven